1 - مراحل شکایت کارگر از کارفرما
ثبت نام در سامانه جامع اداره کار به نشانی prkar.mcls.gov.ir
احراز هویت به صورت آنلاین با مراجعه به پیشخوان دولت
در قسمت خدمات سامانه، گزینه ثبت دادخواست بدوی را انتخاب نموده و آن را تایید کنید.
در فرم بعدی همه فیلد ها را پر کنید.
در این مرحله، اداره کار تعیین جلسه نموده و زمان و مکان را مشخص می کند.
جلسه به صورت حضوری برگزار می شود و صدور رای توسط کارشناس اداره کار با حضور نمایندگان صورت می گیرد.
2 - شکایت کارگر از کارفرما به دلیل پرداخت نکردن عیدی و سنوات کارگر
اگرچه عیدی و سنوات دو مقوله جدا از هم هستند، اما معمولا در شرکت های خصوصی در آخر سال هردو محاسبه و پرداخت می شود، طبق قانون سنوات باید اتمام قرارداد و یا اتمام همکاری پرداخت شود.
گاهی در شرکت های خصوصی، سنوات به صورت ماهانه به حقوق کارگران اضافه می شود و با این ترفند، قصد دارند در پایان قرارداد و یا پایان همکاری، دیگر مبلغی تحت عنوان سنوات پرداخت نکنند. البته این پرداخت نمی تواند کارفرمایان را از پرداخت عیدی و سنوات در اتمام قرارداد معاف کند؛ این پرداخت سنوات ماهانه و یا سالانه کارگران، طبق رای دیوان عدالت اداری علی الحساب یه حساب می آید و در صورت شکایت کارگر؛ برای پرداخت نکردن عیدی و سنوات، کارفرما به پرداخت عیدی و سنوات و سایر حقوق کارگر محکوم خواهد شد و باید طبق آخرین مصوبه عیدی و سنوات را پرداخت کند.
3 - شکایت کارگر از کارفرما به دلیل عیدی ندادن کارفرما
عیدی پاداشی است که در آخر سال برای قدردانی از کار کارگر؛ به نسبت کارکرد او پرداخت می شود، اما معمولا کارفرمایان بنا به دلایل اشتباه و یا مشاوره های اشتباه، عیدی کارگران را پرداخت نمی کنند و یا کمتر از حد مقرر به آنها پرداخت می کنند.
عیدی کارمندان هر سال بوسیله شورای عالی کار، متناسب با حقوق دریافتی کارگران به نسبت کارکرد آن ها محاسبه می شود و کارفرما موظف است این مبلغ را پیش از اتمام سال به کارگر پرداخت کند.
عدم پرداخت عیدی و سنوات و بیمه توسط کارفرما از جمله مواردی هستند که معمولا کارگران برای دریافت آنها به اداره کار شکایت می کنند و در این موارد نیز کارگر باید مدارک احراز رابطه کارگری و کارفرمایی خود و کارفرما را به مرجع مربوطه ارائه نماید و در این صورت، کارفرما به جریمه عدم پرداخت عیدی و سنوات و جریمه عیدی ندادن کارگر محکوم خواهد شد.
اگر کارفرما، مبلغ عیدی را کمتر از حد مقرر قانونی به کارگر پرداخت می نماید نیز مصداقی از پرداخت نکردن عیدی کارمندان و کارگران خواهد بود و شامل جریمه عدم پرداخت عیدی و سنوات خواهد بود.
4 - اثبات رابطه کارگر و کارفرما
اولین سندی که رابطه کارگری و کارفرمایی را اثبات می کند، قرارداد کار فی مابین کارگر و کارفرماست. اگر قرارداد کار کتبی باشد و شرایط کار و حق و حقوق کارگر در آن آمده باشد، امکان انکار کارفرما تا حد زیادی کاهش خواهد یافت.
مدارک دیگری که کارگران برای اثبات رابطه کارگری و کارفرمایی می توان به آن ها استناد کرد، فیش های واریزی از حساب کارفرما به حساب کارگر است که می تواند به صورت چک، کارت به کارت و… انجام شده باشد.
لیست پرداخت حق بیمه، مدرک دیگری است که اثبات می کند، کارگر در کارگاه مورد شکایت، مشغول به کار بوده است.
بعضی کارگران چون سند و مدرکی ندارند، از شکایت صرف نظر می کنند، در صورتی که روش های متفاوتی برای اثبات رابطه کارگر و کارفرما، برای دریافت مطالبات کارگران وجود دارد که کارگران از آن بی اطلاع هستند.
5 - مدارک مورد نیاز برای شکایت کارگر از کارفرما
اگر کارگر درباره شکایت از کارفرما مطمئن باشد، اولین اقدام، تهیه مدارک لازم و ضروری برای شکایت از کارفرماست. اصلی ترین مدرک، باید رابطه کارمند و کارفرما را اثبات کند، یعنی کارگر در ابتدا باید این موضوع را ثابت کند که زمانی برای کارفرمای مورد نظر کار می کرده است، در غیر اینصورت کارگر نمی تواند شکایت از کارفرما را ارائه کند.
6 - امکان شکایت کارگر از کارفرما در صورت نبود قرارداد کار
عدم وجود قرارداد کتبی؛ همیشه مشکلاتی برای کارگر و کارفرما بوجود می آورد، به همین دلیل در قانون اداره کار، همواره بر انعقاد یک قرارداد کامل کار، تاکید شده است. البته در قانون راه هایی وجود دارد که اگر کارگر هیچ قرارداد کار کتبی با کارفرما تنظیم نکرده باشد، در صورت عدم دریافت حقوق خود مطابق قانون اداره کار، از ناحیه کارفرما، از کارفرما شکایت کند. عدم انعقاد قرارداد در این شرایط برای کارفرما مشکل‌آفرین خواهد شد، چون پس از اثبات رابط کاری بین طرفین، اگر کارگر حقوق و مزایای خود را به شکل غیر واقعی بالا ببرد، کارفرما هیچ راهی برای اثبات حقانیت خود نخواهد داشت.